Eigen smartphone en liever sociale media dan spelen: hoe het leven van 11-jarigen anders is dan dat van 10-jarigen

Smartphone en tablet regeren in het leven van kinderen

Vanaf 11 jaar heeft het merendeel van de kinderen een eigen smartphone en dat wordt meteen ook hun favoriete activiteit. Tot 10 jaar spelen kinderen wel nog liefst buiten. Dat blijkt uit het Mediakids onderzoek van de VRT-Studiedienst, die daarvoor meer dan 1.000 kinderen van 2 tot 15 jaar en hun ouders bevraagd heeft over hun mediagebruik en interesses. Ook de tablet en televisie blijven bij alle leeftijdscategorieën populair.

Kinderen en jongeren gaan niet meer elke avond automatisch voor televisie zitten. Dat is al langer geweten en de media zetten ook al jaren in op de nieuwe kanalen die jongeren gebruiken om video’s en programma’s, gaande van ludieke vlogs tot het nieuws van de dag, te bekijken. De VRT-Studiedienst heeft nu in het kader van een vijfjaarlijks Mediakids onderzoek meer dan 1.000 Vlaamse ouders en kinderen tussen 2 en 15 jaar bevraagd over hun mediagebruik en interesses.

Gebruik smartphone

Al vanaf de jongste jaren gebruiken kinderen, vaak via hun ouders natuurlijk, een smartphone of tablet. De grootste verandering speelt zich af wanneer kinderen naar de middelbare school gaan, als ze dus 11-12 jaar zijn, zegt Thijs Vanderhaegen, hoofd van de VRT-Studiedienst: “We merken dat drie vierde van de 11- en 12-jarigen aangeeft een eigen persoonlijke smartphone te hebben en dat die een prominente plaats inneemt in hun leven.” Twee jaar later heeft praktisch elk kind een eigen smartphone. In landen die technologisch nog verder staan dan België, zoals Groot-Brittannië, krijgen kinderen ook rond 11 jaar een eigen smartphone.


Uit het onderzoek blijkt ook dat vanaf 11 jaar kinderen hun smartphone ook het meest zouden missen van alle toestellen. Ondanks het grote smartphonegebruik geven de ondervraagde ouders en kinderen over alle leeftijdscategorieën heen ook aan dat de tablet vaak gebruikt wordt, naast de smartphone. Ook televisie blijft bij alle categorieën door zo’n 70,00 % een vaak gebruikt toestel. Kinderen blijven dus verknocht aan televisies en tablets, maar de smartphone is wel echt de heilige graal geworden.

Bij jongerenzender Ketnet waren ze niet verbaasd over die cijfers. Ze zetten ook al lang in op verschillende media en platformen. De kinderen moeten wel goed ingelicht worden over de vele apps en kanalen waar ze toegang toe krijgen, zegt Maarten Janssen van Ketnet: “Ouders en scholen kunnen daar een belangrijke rol in spelen. Die mediawijsheid is een belangrijk aspect. Kinderen moeten die toestellen misschien soms gebruiken, maar ze moeten ook weten in welke mate en hoe ze daarmee moeten omgaan.”

Een Nieuwe Wereld

Een eigen smartphone hebben, opent voor nieuwsgierige kinderen een poort naar een hele nieuwe wereld van socialmediakanalen: “We merken dat vooral vanaf 13-15 jaar Snapchat, Instagram en YouTube een heel, heel prominente plaats gaan innemen in het leven van die kinderen”, zegt Thijs Vanderhaegen van de studiedienst.

Zeker Instagram (91,00 %) en Snapchat (85,00 %) zijn bij de meeste kinderen vanaf 13 jaar niet meer weg te denken. YouTube is bij alle leeftijden een succesvol medium. Op YouTube kijken kinderen vooral graag naar vloggers. Bij de bevraagde kinderen tot 13 jaar is vooral de Nederlandse vlogger EnzoKnol populair, terwijl 13- tot 15-jarigen vaker aangeven naar het West-Vlaamse vlogicoon Acid te kijken.

Favoriete activiteiten

Die Nieuwe Wereld waar de schermen van smartphones en tablets lijken te overheersen, schrikt de oudere generaties vaak af. De bevraging polste ook naar wat de meer dan 1.000 bevraagden nu eigenlijk het meest interesseerde, onderverdeeld in 5 categorieën. Daaruit blijkt dat die angst niet helemaal gegrond is.

Bij kinderen jonger dan 10 jaar is spelen in de brede zin (gezelschapsspelen, buiten spelen, speelgoed) nog steeds het populairst. Vanaf 11 jaar hebben de meeste kinderen een smartphone op zak en geven ze aan dat ze het liefst op sociale media zitten of YouTube-filmpjes bekijken. Toch geven ook 13- tot 15-jarigen aan dat ze naast hun mediagebruik ook nog het liefst buiten spelen. Dat is dan op hun formaat in vorm van allerlei sporten of een jeugdbeweging. Ook afspreken met vrienden of familie wordt voor kinderen vanaf 13 jaar populairder (onder de categorie ‘huishouden’).

Nieuws op kinderformaat

In het steeds groter wordende medialandschap is het niet bepaald gemakkelijk kinderen te bereiken. Kinderen zijn nu eigen baas over wat ze te zien krijgen. Het is dan ook aan de media om de evoluties te volgen. Ook voor de VRT, die iedere laag van de samenleving moet bereiken, is dit onderzoek belangrijk. Zo bereikt Ketnet wekelijks 73,00 % van de kinderen. Dat kan alleen door in te zetten op de nieuwe kanalen.

Voor Maarten Janssen, netmanager van Ketnet, is de uitkomst van dit onderzoek dan ook geen nieuws: “We zien Ketnet al lang niet meer als een televisiezender, maar eerder als een mediamerk voor kinderen dat ze gebruiken op eender welk platform. Het dagelijkse jeugdjournaal Karrewiet heeft daar ook heel veel aandacht voor. Of het nu online is of op tv, dat maakt ons niet uit. Zolang ze maar geïnformeerd worden.”

Karrewiet doet het inderdaad nog altijd zeer goed , zo blijkt uit het onderzoek van de VRT-Studiedienst. De bevraagde kinderen gaven aan dat ze ook op school veel fragmenten uit Karrewiet bekijken en de helft van de kinderen is ook echt geïnteresseerd in de actualiteit. Dan gaat het natuurlijk wel over actua op kinderformaat.

VAN VLIERDEN, A. Eigen smartphone en liever sociale media dan spelen: hoe het leven van 11-jarigen anders is dan dat van 10-jarigen. www.vrt.be, 4 oktober 2019. Geraadpleegd op 6 oktober 2019 via www.vrt.be
E-mail Print kopieer
Copyright © 2024 Pelckmans maakt een deel uit van Pelckmans uitgevers
mens en samenleving logo